การรักษารากฟัน เป็นการรักษาทางทันตกรรมประเภทหนึ่ง สามารถทำได้ในทั้งฟันน้ำนมและฟันแท้ ซึ่งในเด็กที่ยังมีฟันน้ำนมอยู่ หากเกิดฟันผุจนทะลุโพรงประสาทฟัน จะไม่สามารถอุดฟันได้ตามปกติเพราะจะเกิดการติดเชื้อซ้ำขึ้นในฟันได้ ทันตแพทย์จึงต้องพิจารณารักษาด้วยวิธีการรักษารากฟันน้ำนม (pulpectomy) ภายใต้การฉีดยาชาเฉพาะที่เพื่อลดอาการปวดในระหว่างรักษา โดยส่วนมากผู้ที่ให้การรักษาดังกล่าวจะเป็นคุณหมอเฉพาะทางด้านทันตกรรมเด็ก (pedodontist) ซึ่งเมื่อการรักษารากฟันน้ำนมเสร็จอาจจำเป็นต้องทำครอบฟันโลหะขึ้นมา (stainless steel crown, SSC) เพื่อบูรณะฟันให้ใช้เคี้ยวอาหารได้ตามปกติ ลดการแตกหักของฟันระหว่างที่รอฟันแท้ขึ้นมาทดแทนฟันน้ำนมในตำแหน่งนั้น โดยประโยชน์ที่เด็กจะได้รับมีดังนี้
- หายปวด บวม ติดเชื้อ เมื่อรับการรักษารากฟันน้ำนมเสร็จสิ้น
- การทานอาหารกลับมาปกติ ช่วยส่งเสริมพัฒนาการด้านต่างๆ ตามวัยเจริญเติบโต
- บุคลิกภาพดีขึ้น มั่นใจในตัวเองขึ้น เพราะฟันไม่ผุแล้ว
- ลดปัญหาฟันแท้ที่อาจงอกมาซ้อนเกได้ หากว่าฟันน้ำนมดังกล่าวถูกถอนก่อนเวลาอันควร
ภาพ X-RAY ก่อนการรักษารากฟัน
ภาพ X-RAY หลังการรักษารากฟัน
ส่วนในฟันแท้นั้น การรักษารากฟันมีความจำเป็นอย่างยิ่งไม่น้อยไปกว่าการรักษาในทางทันตกรรมอื่นๆ เพราะฟันแท้มนุษย์เรามีจำนวนจำกัด เพียงแค่ 32 ซี่ เปรียบเสมือนทรัพยพากรที่ใช้แล้วหมดไป ซึ่งหากปล่อยให้ฟันผุจนทะลุโพรงประสาทฟันแล้ว ไม่สามารถอุดฟันได้ จะมีอาการปวดมาก บางรายถึงกับปวดจนขึ้นสมอง ทานยาแก้ปวดเท่าไหร่ก็ไม่หาย อยากจะถอนฟันซี่ที่ทำให้ปวดออกไปโดยเร็วที่สุด ซึ่งนั้นก็เป็นหนึ่งในวิธีการรักษาเช่นเดียวกัน แต่หากว่าถอนฟันไปแล้วจะพบว่ามีปัญหาตามมามากมาย ดังนี้
- ฟันหลอ เสียบุคลิกภาพ และความมั่นใจในตัวเอง
- ระบบการบดเคี้ยวเกิดความไม่เสถียร บางรายพบอาการปวดไปถึงข้อต่อขากรรไกรได้
- กระดูกเบ้าฟันยุบตัวลงไป เมื่อวางแผนจะปักรากเทียม มักพบว่าจำเป็นต้องปลูกกระดูกร่วมด้วย ส่งผลให้ค่าใช้จ่ายในการรักษาสูงขึ้นหลายเท่าตัว
- ดูแก่เกินวัย เช่นเมื่อถอนฟันหน้าบนหรือล่างไป ริมฝีปากจะยุบตัวตามกระดูกเบ้าฟันที่ละลายหายไป
- ฟันแท้ซี่ข้างเคียงล้มเอียงลงมาสู่ช่องว่างที่ถอนฟันไป เวลาจะทำฟันปลอมหรือรากเทียม จะเกิดความซับซ้อนในการรักษามากขึ้น
ภาพ X-RAY ก่อนการรักษารากฟัน
ภาพ X-RAY หลังการรักษารากฟัน
กระบวนการรักษารากฟัน มีความซับซ้อนค่อนข้างมาก บางครั้งจำเป็นต้องมาพบทันตแพทย์เฉพาะทางด้านรักษารากฟัน (Endodontist) มากกว่า 1 ครั้งถึงจะแล้วเสร็จ และส่วนมากพบว่าฟันจำเป็นต้องได้รับการบูรณะด้วยเดือยฟัน (Post & Core Build-up) และครอบฟันเซรามิค (Ceramic Crown) กับทันตแพทย์เฉพาะทางด้านทันตกรรมประดิษฐ์ (Prosthodontist) เพื่อป้องกันไม่ให้ฟันที่รักษารากไปแล้วนั้นเกิดการแตกหักหรือร้าวไปจนถึงในส่วนที่ได้ทำการรักษาไป
ทั้งนี้เมื่อทันตแพทย์พิจารณาอย่างถี่ถ้วนแล้วว่าฟันซี่ดังกล่าวสามารถเก็บรักษาไว้ได้ และจำเป็นต้องรักษารากฟันแท้จากสาเหตุต่างๆ เช่น ฟันผุแตกทะลุโพรงประสาทฟัน ฟันร้าว ฟันบิ่น ฟันประสบอุบัติเหตุ ฯลฯ พบว่าการรักษารากฟันแท้ ส่งผลดีกว่าการถอนฟันอย่างมากมาย ดังนี้
- ฟันได้รับการรักษาอย่างถูกวิธี ไม่ถูกถอนออก ไม่เสียบุคลิกภาพ
- ระบบการบดเคี้ยวยังคงสภาพเดิม ช่วยให้ระบบการย่อยอาหารมีประสิทธิภาพ
- กระดูกเบ้าฟันไม่ยุบหรือละลายไป เนื่องจากรากฟันแท้สามารถประคองความอูมนูนของกระดูกเบ้าฟันได้เป็นอย่างดี
- เมื่อมีฟันครบตามเดิม ก็ไม่ดูแก่ชราเกินวัยอันควร โดยเฉพาะริมฝีปากในส่วนฟันหน้ายังคงเดิม ไม่ยุบหายไป
- ฟันแท้ซี่ข้างเคียงหรือคู่ตรงกันข้ามสามารถสบฟันได้ตามปกติ ไม่สูญเสียการทรงตัวไป
” สรุปได้ว่าการรักษารากฟันไม่ได้มีความสำคัญน้อยไปกว่าการถอนฟันแล้วรอทำฟันปลอมหรือทำรากเทียมแต่อย่างใด ทั้งนี้อยากให้ทุกท่านที่ประสบปัญหาอยู่หรือมีข้อสงสัยอื่นๆ เข้ารับการตรวจรักษากับทันตแพทย์ใกล้บ้านท่านด้วยค่ะ/ครับ “
บทความลิขสิทธิ์ของคลินิกทันตกรรมชิคสไมล์ Copyright www.chicsmiledental.com
